Η μοίρα της Κύπρου έμελλε από το 1955 μέχρι το 1959 να σφραγιστεί με τον τρισένδοξο Αγώνα της ΕΟΚΑ και των αθάνατων ηρώων, που έψαξαν τα μονοπάτια για να βρουν την λευτεριά. Μέσα από τον Αγώνα της ΕΟΚΑ, ο Έλληνας της Κύπρου μπορεί σήμερα να περηφανεύεται για τα αμούστακα παλικάρια που πολέμησαν τον Άγγλο αποικιοκράτη και έδωσαν τη ζωή τους, για να δουν την πατρίδα μας στην αγκαλιά της βασανισμένης της μάνας. Ένας από τους θρυλικούς ήρωες του ’55 – ’59, τη μνήμη του οποίου τιμούμε σήμερα, είναι ο Κυριάκος Μάτσης, ο σταυραετός του Πενταδακτύλου, ο υψηλός οραματιστής, ο αγωνιστής του οποίου η προσωπικότητα ακτινοβολεί μέχρι σήμερα ως πολύτιμος φάρος και οδηγός για νέους αγώνες.
Ο Κυριάκος Μάτσης γεννήθηκε στο χωριό Παλαιχώρι της επαρχίας Λευκωσίας. Σύντομα, άφησε την οικογένειά του, για να φοιτήσει στο Γυμνάσιο Αμμοχώστου, όπου και γνώρισε τον μετέπειτα υπαρχηγό της ΕΟΚΑ, Γρηγόρη Αυξεντίου. Σπούδασε γεωπόνος στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, αναπτύσσοντας, μάλιστα, πλούσια εθνική δράση. Πρωτοστάτησε σε εκδηλώσεις διαφώτισης του λαού και υπήρξε ιδρυτής της ΕΦΕΚ Θεσσαλονίκης. Ερχόμενος στην Κύπρο, έζησε και εργάστηκε στην Αμμόχωστο, μέχρι που ξέσπασε ο Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας της ΕΟΚΑ.
Ο Κυριάκος Μάτσης, με την ένοπλη δράση του στις κατεχόμενες σήμερα επαρχίες Αμμοχώστου και Κερύνειας, μετατράπηκε σε ζωντανό θρύλο για τον μαχόμενο Ελληνισμό του νησιού. Με το ψευδώνυμο «Μιλτιάδης» ανέλαβε από τις αρχές του φθινοπώρου του 1955 ως παγκύπριος σύνδεσμος μεταξύ του Αρχηγού Διγενή και των τομέων της ΕΟΚΑ. Διετέλεσε τομεάρχης Αμμοχώστου, ενώ από το 1956 μέχρι τον θάνατό του είχε υπό την ευθύνη του την Κερύνεια.
Στις 9 Ιανουαρίου 1956, μετά από προδοσία, συνελήφθη από τον κατακτητή, βασανίστηκε στα κρατητήρια της Ομορφίτας και του ζητήθηκε να ομολογήσει τα πολυάριθμα μυστικά της ΕΟΚΑ, τα οποία κατείχε. Κορυφαία, ίσως, στιγμή του μεγαλείου του, ήταν η απάντηση προς τον στρατάρχη Χάρτινγκ, ο οποίος τον επισκέφθηκε προσωπικά. Στην προσπάθειά του ο Χάρτινγκ να τον εξαγοράσει με το ποσό του μισού εκατομμυρίου λιρών, πήρε ως απάντηση την ιστορική φράση από τον Ηρόδοτο, που έδωσαν οι Έλληνες στους Πέρσες: «ού περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής». Όπως και σήμερα, άλλοι θα επέλεγαν μια διαφορετική φράση από την Ιστορία του Ηροδότου: «πιο κερδοφόρος ο συμβιβασμός με τον Πέρση».
Μετά τα κρατητήρια της Ομορφίτας, στα οποία υποβλήθηκε σε σκληρότατα βασανιστήρια, ο Κυριάκος Μάτσης μεταφέρθηκε σε εκείνα της Κοκκινοτριμιθιάς. Μετά από πολλά σχέδιά του, κατόρθωσε να αποδράσει, αναλαμβάνοντας εκ νέου τα ηνία του Αγώνα στον τομέα Κερύνειας – Πενταδακτύλου. Όταν δύο χρόνια αργότερα, τη 19η Νοεμβρίου 1958, περικυκλώθηκε στο κρησφύγετό του στο Δίκωμο από τους Βρετανούς, επέλεξε να βροντοφωνάξει «αν θα βγω, θα βγω πυροβολώντας», αντί να παραδοθεί και έτσι θυσίασε εαυτόν στον βωμό της ελευθερίας. Πέρασε στο πάνθεο των ηρώων, μεταλαμπαδεύοντας στους συναγωνιστές και τους απογόνους του το πάθος για την πατρίδα.
Εμείς, ως Έλληνες Κύπριοι φοιτητές σε μια εποχή λήθης και σήψης, αισθανόμαστε μικροί και ασήμαντοι, ανήμποροι να συγκριθούμε με μορφές σαν τον Κυριάκο Μάτση. Αισθανόμαστε, όμως, βαρύ το χρέος να φανούμε αντάξιοί τους, συνεχίζοντας τον Αγώνα τους για απελευθέρωση, μέχρι την επιστροφή και του τελευταίου εκτοπισμένου στην Αμμόχωστο, στην Κερύνεια, στον Πενταδάκτυλο. Εκεί θα στήσουμε ξανά μνημεία στους ήρωές μας. Εκεί θα στήσουμε ξανά τη γαλανόλευκη σημαία μας. Εμπρός.
Γραφείο Τύπου
ΜΕΤΩΠΟ Κυπρίων Φοιτητών Ηνωμένου Βασιλείου