Σαν σήμερα, 11 Δεκεμβρίου 1955, δίνεται η περίφημη μάχη στα Σπήλια.
Στις 8 Δεκεμβρίου, αφού η ΕΟΚΑ είχε κλιμακώσει τις επιχειρήσεις της, ο Χάρτινγκ διέταξε επιχείρηση χιλίων ανδρών με σκοπό τους τον εντοπισμό των ανταρτών στα βουνά του Τροόδους. Ο Αρχηγός Διγενής βρισκόταν έξω από το χωριό Σπήλια, με τον Γρηγόρη Αυξεντίου και αρκετούς άνδρες της ΕΟΚΑ. Μετά από την προδοσία του δασοφύλακα Κώστα Ζαβρού (ο οποίος εκτελέστηκε σε μεταγενέστερο στάδιο, ενώ στην κατοχή του βρέθηκε και η επιταγή 400 λιρών από τους βρετανούς), τα ξημερώματα της 11ης Δεκεμβρίου ξεκίνησαν να φτάνουν στην περιοχή φορτηγά με εγγλέζους στρατιώτες. Ο σκοπός ξύπνησε τον Γρίβα και τον ενημέρωσε για την κατάσταση και αυτός διέταξε τον Αυξεντίου να προβεί σε αναγνώριση. Μισή ώρα αργότερα, ο Υπαρχηγός της ΕΟΚΑ, ενημέρωσε πως περίπου 200-250 άνδρες κατευθύνονταν προς το μέρος τους από το χωριό και ο Αρχηγός διέταξε αποχώρηση προς τα βόρεια της περιοχής, αφού υπήρχε αρκετή ομίχλη.
Ο Αυξεντίου ως επιτηρητής, με μια μικρή ομάδα ανταρτών ανέλαβαν να πυροβολήσουν σε περίπτωση που ο εχθρός έφτανε πολύ κοντά τους, πράγμα που έγινε. Ο Αυξεντίου πυροβόλησε προς τους Άγγλους όταν έφτασαν στα 20 μέτρα, έριξε και δύο χειροβομβίδες και επιχείρησε επιτυχώς απαγκίστρωση, καταφέρνοντας έτσι σύμπτυξη όλων των ανταρτών. Οι βρετανοί ωστόσο κατευθύνονταν και από την αντίθετη κατεύθυνση, με σκοπό να περικυκλώσουν τους άνδρες της ΕΟΚΑ. Οι ταχύτατες ενέργειες του Γρηγόρη Αυξεντίου, όχι μόνο έσωσαν τον Αρχηγό και τους υπόλοιπους αντάρτες, αλλά έφεραν τις δύο ομάδες βρετανών να κατευθύνονται η μια προς την κατεύθυνση της άλλης. Εν μέσω ομίχλης, και αφού οι αντάρτες ήταν εκτός κινδύνου, ο Αυξεντίου με πυροβολισμούς, ξεγέλασε τα δύο βρετανικά αποσπάσματα τα οποία άρχισαν να αλληλοπυροβολούνται. Ο απολογισμός των βρετανικών δυνάμεων ήταν 15 νεκροί και 37 τραυματίες.
Οι Άγγλοι, ενώ είχαν καταφέρει λίγη ώρα αργότερα να κυνηγήσουν με σκυλιά τον Αρχηγό και τρεις αντάρτες, δεν κατάφεραν να τους πιάσουν. Αντίθετη τύχη είχε όμως ο οπλαρχηγός Πιτσιλιάς, Ρένος Κυριακίδης, ο οποίος είχε συλληφθεί τραυματισμένος. Με την δύση του ήλιου σταμάτησε η επιχείρηση, ενώ η ομάδα του Γρίβα απομακρύνθηκε σιγά σιγά μέσα στο σκότος, καταφέρνοντας να διαφύγει στην Κακοπετριά πάνω από χαράδρες και γκρεμούς. Στο χωριό μάλιστα είχαν σταθμεύσει φορτηγά με 150 στρατιώτες οι οποίοι ευτυχώς δεν αντιλήφθηκαν τους αντάρτες.
«Το δικό μου το βιολί (το όπλο μου) δεν πρόκειται ποτέ να πέσει στα χέρια των Κότσιηδων (Άγγλων), εφ’ όσον είμαι ζωντανός. Τώρα που σου γράφω, το έχω στα γόνατά μου και είμαι περήφανος γι’ αυτό, γιατί έπαιξα κάτι όμορφους σκοπούς. Τους έστησα ένα σπουδαίο παιχνίδι, που θα το θυμούνται όσο υπάρχει βρετανικός στρατός. Έβαλα δύο τάγματα και αλληλοσυγκρούστηκαν και γέμισαν την χαράδρα πτώματα και εγώ έφυγα μέσα από τα μάτια τους, κατρακυλιστός, με τον τρόπο που ξέρεις. Δεν πρόφτασα όμως να καλοκάτσω, όπου πάω με κυνηγάει η προδοσία. Και τώρα τρέχω, διαρκώς κυνηγημένος από την προδοσία»
Γρηγόρης Αυξεντίου
Γραφείο Τύπου
ΜΕΤΩΠΟ Κυπρίων Φοιτητών Ηνωμένου Βασιλείου
