65 χρόνια ολοκληρώνονται από το πογκρόμ κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης και την επίθεση του ανεξέλεγκτου όχλου 50,000 Τούρκων κατά των Ελληνικών συνοικιών της Πόλης.
Το Πογκρόμ, ή τα «Σεπτεμβριανά» όπως αλλιώς ονομάζονται, δεν είχε ως υπαίτιους μόνο τον τουρκικό όχλο, αλλά και την πολιτική του Στέμματος. Λίγους μήνες πριν, τον Απρίλιο του 1955, στην Κύπρο είχε αρχίσει ο ένοπλος αγώνας ενάντια στον αγγλικό ζυγό με στόχο την Ένωση της νήσου με τον Εθνικό κορμό. Όντας σε μειονεκτική θέση με την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ, το Στέμμα εφάρμοσε το δόγμα του διαίρει και βασίλευε για να σπείρει το μίσος μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων. Στην Τουρκία δημιουργήθηκαν παρακρατικές οργανώσεις, όπως αυτή με το όνομα «Η Κύπρος είναι τουρκική», στηριζόμενες από τη Μεγάλη Βρετανία οι οποίες προπαγάνδιζαν κατά του αγώνα της ΕΟΚΑ ισχυριζόμενες κυρίως πως στρεφόταν ενάντια στους Τουρκοκύπριους. Στις 28 Αυγούστου 1955 ο ίδιος ο Μεντερές, ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας, ο οποίος ήθελε να αποσπάσει την προσοχή των Τούρκων πολιτών από την οικονομική δυσπραγία, δημόσια ισχυρίστηκε πως οι Έλληνες της Κύπρου σχεδίαζαν σφαγές κατά των Τουρκοκυπρίων.
Αφορμή για τα γεγονότα, υπήρξε μια μικρής ισχύος έκρηξη στο Τουρκικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, όπου ήταν το πατρικό σπίτι του Κεμάλ. Όπως αποδείχθηκε αργότερα η το γεγονός αυτό ήταν στημένο από την Τουρκική κυβέρνηση του Μεντέρες για να γινούν τα αίσχιστα γεγονότα στην Κωνσταντινούπολη. Ο Οκτάι Εγκίν, ήταν ένα από τους δράστες και συνελήφθη από τις Ελληνικές αρχές, ενώ η Τουρκία τον τίμησε, διορίζοντας τον ως κυβερνήτη της επαρχίας.
Η Τουρκική κυβέρνηση μετέφερε τούρκους από άλλες πόλεις τις Μικράς Ασίας έναντι αμοιβής, οι οποίοι ήταν φορτωμένοι με σιδερολοστούς, φτυάρια, ρόπαλα και με κάθε τι που θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιά στις περιουσίες των Ελλήνων. Γύρω στις 5 το απόγευμα της 6ης Σεπτεμβρίου, ο καθοδηγούμενος τουρκικός όχλος των 50 000 ατόμων, ξεκίνησε την λεηλασία του οποιουδήποτε Ελληνικού στοιχείου της Πόλης. Το κράτος παρέμεινε απαθείς και παρενέβη το πρωί της επόμενης μέρας όταν η κατάσταση κινδύνευε να τεθεί εκτός ελέγχου.
Παρόμοια γεγονότα έγιναν και στην Σμύρνη αλλά σε μικρότερο βαθμό, με τους τούρκους να καταστρέφουν το εκκλησάκι της Αγίας Φωτεινής, σπίτια Ελλήνων στρατιωτικών αλλά και το Ελληνικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση της Σμύρνης.
Οι συνέπειες για τον Ελληνισμό της Πόλης υπήρξαν σφοδρές. Ο επίσημος απολογισμός μιλά για 16 νεκρούς Έλληνες και 32 τραυματίες, 1 νεκρό Αρμένιο, βιασμό 12 Ελληνίδων, μεγάλο αριθμό ανδρών που υπέστησαν εξαναγκαστικά περιτομή και για την καταστροφή πάνω από 4 χιλιάδων εμπορικών καταστημάτων, 110 ξενοδοχείων, 27 φαρμακείων, 23 σχολείων, 21 εργοστασίων, 1000 κατοικιών Ελληνικής ιδιοκτησίας αλλά και 73 Ελληνορθόδοξων Εκκλησιών.
Οι οικονομικές συνέπειες ανήλθαν στα 500 εκατομμύρια δολάρια βάση της Ελληνικής κυβέρνησης, με την οικονομική ζημιά αλλά και το κλίμα τρομοκρατίας που επικράτησε, να αναγκάζει τους 100 000 Έλληνες της Πόλης να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα. Οι Έλληνες στην Κωνσταντινούπολη πλέον αριθμούνται γύρω στις 2-3 χιλιάδες.
Η βαρβαρότητα των τούρκων, με την παρακίνηση της κυβέρνησης τους δεν είναι απλά ένα γεγονός που συνέβη το 1955. Είναι η διαχρονική τους στάση έναντι των Ελλήνων, αλλά και άλλων λαών που κατοικούν στα σημερινά γεωγραφικά πλαίσια του τουρκικού κράτους. Εν έτη 2020, οι επιχειρήσεις εναντίον των Κούρδων, η εισβολή στην Συρία, και η γαλάζια πατρίδα που επιζητούν είναι μόνο μερικές από τις παράλογες απαιτήσεις και βαρβαρότητες των Τούρκων. Με γνώμονα την ιστορία μας και τα σχέδια του τουρκικού κράτους για το μέλλον, οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου καλούνται να είναι έτοιμες όχι μόνο σε διπλωματικό επίπεδο αλλά και σε στρατιωτικό, με σκοπό να προλάβουν τις οποιεσδήποτε τραγικές συνέπειες, προσπαθήσει να επιφέρει η Τουρκία για άλλη μια φορά.
Γραφείο Τύπου
ΜΕΤΩΠΟ Κυπρίων Φοιτητών Ηνωμένου Βασιλείου