Μάριος Νικολάου
Γραμματέας Αποδήμων & Διεθνών Σχέσεων
23 Ιανουαρίου 2010 *
Κίνηση τακτικής, κοροϊδία ή απλά συγκλίσεις; Το τελευταίο πακέτο προτάσεων για τη διακυβέρνηση του νησιού,
που έχει καταθέσει ο εγκάθετος της Τουρκίας στην Κύπρο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, αποτελεί εμπαιγμό της
διαπραγματευτικής μας νοημοσύνης. Οι ευθύνες της κυβέρνησης Χριστόφια είναι άπειρες και χιλιοειπωμένες:
Έχουμε δώσει γήπεδο στην απένταντι πλευρά και μας σφυροκοπά ανελέητα. Ο γράφων είναι σχεδόν σίγουρος
ότι το πακέτο-έκτρωμα που κατατέθηκε πριν από λίγες μέρες δεν έχει ξαφνιάσει και τόσο τους αποδεδειγμένα
ανίκανους πολιτικούς μας ηγέτες. Ήταν μια κίνηση αναμενόμενη και φυσικό επακόλουθο της φτωχής
διαπραγματευτικής ικανότητας της κυβέρνησης. Η ευκολία με την οποία ο πρόεδρος Χριστόφιας παραχωρεί δικές
μας κόκκινες γραμμές στην αντίπερα όχθη, δίνει την ευκαιρία στον πολιτικό αττιλάρχη να ενεργεί με θράσος. Του
επιτρέπει να αγνοεί την παρούσα κατάσταση, το γεγονός ότι είμαστε θύματα της εισβολής του 1974, την
παράνομη κατοχή ευρωπαϊκού εδάφους, τον εξαναγκαστικό διωγμό χιλιάδων προσφύγων από τις περιουσίες
τους, το ότι δε δίνει σαφείς εξηγήσεις για την τύχη εκατοντάδων αγνοουμένων μας.
Ο Μεχμέτ Αλι Ταλάτ κατάθεσε, λοιπόν, τις δικές του προτάσεις στο κεφάλαιο της διακυβέρνησης, σε σχέση με τον
διαμοιρασμό και τον καταμερισμό εξουσιών και αρμοδιοτήτων, οι οποίες είχαν έντονη μυρωδιά συνομοσπονδίας.
Πρόκειται για ένα πακέτο που σε καμία περίπτωση δεν δίνει το δικαίωμα στη δική μας πλευρά να αισθάνεται
δικαιωμένη για τις υποχωρήσεις της, τόσο κατά την πορεία των συνομιλιών τους τελευταίους 15 μήνες, αλλά και
συνολικά μέσα στο χρόνο, από το 1974 μέχρι σήμερα. Η ακατανόητη επιμονή μας στο αντιδημοκρατικό και
ρατσιστικό μοντέλο της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ), μας έφερε ένα βήμα πριν τον ολικό
εξευτελισμό και αυτό καθίσταται ξεκάθαρο μέσα και από τις τελευταίες προτάσεις του κ. Ταλάτ, που συνεχώς
εκμεταλλεύεται το γεγονός πως από μόνοι μας εκφεύγουμε από τις βασικές αρχές. Ο πολιτικός αττιλάρχης,
αντλώντας δύναμη από τις γενναιόδωρες παραχωρήσεις της δικής μας πλευράς, θέτει προϋποθέσεις (!!!) για να
αποδεχτεί την εκ περιτροπής προεδρία με εθνοφυλετικά κριτήρια και την σταθμισμένη ψήφο.
Δικαίωμα βέτο
Προσπαθώντας να επαναφέρει τα γνωστά προβλήματα του συντάγματος του ‘60, ώστε να σιγουρευτεί ότι το νέο
κράτος θα είναι δυσλειτουργικό, ο συνομιλητής του προέδρου Χριστόφια στο Κυπριακό, προσπαθεί να
επαναφέρει το δικαίωμα του ‘βέτο’ στον πρόεδρο και στον αντιπρόεδρο. Είναι, άλλωστε, κοινό μυστικό πως το βέτο ήταν ένας από τους σοβαρότερους λόγους που μας οδήγησαν στα «προεόρτια» του 1963. Η αυθαίρετη
χρήση του βέτο στο παρελθόν πλήττει κάθε αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο κοινότητες,
αφού τις κάνει να συμπεριφέρονται ανταγωνιστικά και εκδικητικά, όπως έχει ήδη αποδείξει η προηγούμενη
εμπειρία.
Χωριστά FIR
Ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ προχώρησε παρακάτω, επιβεβαιώνοντας πανηγυρικά τη διαχρονική πεποίθηση του
ΜΕΤΩΠΟΥ Κ.Φ.Η.Β, ότι δεν συζητά μια απλή ομοσπονδία, όπου η κεντρική κυβέρνηση θα είχε τον πλήρη
έλεγχο, αλλά για μια συνομοσπονδία, που στην ουσία έχει σαν σκοπό την συγκαλυμμένη διχοτόμηση.
Προτείνοντας ξεχωριστά FIR, δηλαδή δύο εναέριους χώρους, ένα για κάθε κρατίδιο, θέτει εσωτερικά σύνορα
εντός του νησιού, κόβοντας τον ουρανό στα δύο. Ως προέκταση αυτού αλλά και γενικότερα ως απόδειξη των
συνομοσπονδιακών διαθέσεων των τουρκικών θέσεων, τα συνιστώντα κρατίδια θα μπορούν να συνάπτουν
διεθνείς συμφωνίες με τρίτα κράτη, οι οποίες θα αναγνωρίζονται από την κεντρική κυβέρνηση. Αυτό ‘σκοτώνει’ τη
μία διεθνή προσωπικότητα.
Εσαεί διαιώνιση του εποικισμού
Το θράσος όμως του πολιτικού αττιλάρχη δεν τελειώνει εδώ. Τρώγοντας έρχεται η όρεξη, λέει άλλωστε και ο
σοφός λαός. Από τη στιγμή που ο Δημήτρης Χριστόφιας μιλάει για πενήντα χιλιάδες εποίκους χωρίς αναστολές,
είναι λογικό ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ να έχει εξωπραγματικές απαιτήσεις. Συγκεκριμένα, προτείνει οι Τούρκοι πολίτες
να έχουν στο νέο κράτος ίσα δικαιώματα με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους πολίτες. Δηλαδή να έχουν το δικαίωμα
της ελεύθερης διακίνησης, εγκατάστασης, απόκτησης ακινήτων και εργασίας. Ο χειρότερος μας εφιάλτης εδώ και
τριαντά πέντε χρόνια (ο εποικισμός), σύμφωνα με τις προτάσεις του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, θα αποκτήσει νομική
υπόσταση, με επιπτώσεις μάλιστα, οι οποίες μπορεί να φτάσουν τα άλλα άκρα της Ε.Ε. Αυτό, χωρίς αμφιβολία,
θα αλλοιώσει περισσότερο τις πληθυσμιακές αναλογίες στο νησί και με το χρόνο θα επιφέρει την τουρκοποίηση
του.
Επιχείρηση αριθμητικής εξίσωσης
Από τις προτάσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι ο Μεχμέτ Αλί
Ταλάτ προτείνει εκ περιτροπής προεδρία για πέντε χρόνια, τρία ο Ελληνοκύπριος και δύο ο Τουρκοκύπριος.
Μειώνει, δηλαδή, τον χρόνο άσκησης προεδρίας από τον Ελληνοκύπριο Πρόεδρο, σμικραίνοντας έτσι την ψαλίδα
που καθορίζει τις ευαίσθητες αναλογίες, επιδιώκοντας την μεγαλύτερη δυνατή αριθμητική εξίσωση των δύο
πληθυσμιακά ανόμοιων κοινοτήτων. Υποβαθμίζει, έτσι, εντελώς την πλειοψηφία και παράλληλα αυξάνει το
ενδεχόμενο επιβολής από την μειοψηφία. Αξίζει να σημειωθεί ότι για αυτήν την αυθαιρεσία Ταλάτ ευθύνεται
κυρίως η δική μας στρατηγική αυτοκτονία, να προωθήσουμε την εκ περιτροπής προεδρία. Ο βαθμός στον οποίο
τυγχάνει εκμετάλλευσης η ανοχή μας είναι πρόδηλος και από το γεγονός ότι ο Ταλάτ πρότεινε εκ περιτροπής
προεδρία και σε διάφορες κρατικές υπηρεσίες!
Επίσης, στη Γερουσία, δεν φτάνει που προνοείται η απόλυτη εξίσωση του 50-50, οι αποφάσεις θα λαμβάνονται
από τα δύο πέμπτα της κάθε κοινότητας και όχι με πλειοψηφία, πράγμα που αναδεικνύει τον εθνικό διαχωρισμό
που τροχοδρομείται με την επίτευξη λύσης, άρα και το ρατσιστικό χαρακτήρα που θα έχει. Ακόμα και στην
περίπτωση της Κάτω Βουλής, η οποία θα είναι αναλογική με τον πληθυσμό, αυτός θα καθορίζεται μέσω
«εσωτερικών ιθαγενειών», άλλη μία καθαρά συνομοσπονδιακή πρόνοια, που προσδίδει διευρυμένες εξουσίες
στα κρατίδια.
Σταθμισμένη ψήφος
Άλλο ένα παράδειγμα της ανύπαρκτης διαπραγματευτικής μας δεινότητας, είναι η από πλευράς μας πρόταση για
σταθμισμένη ψήφο, η οποία επίσης έτυχε πολιτικής εκμετάλλευσης από τους Τούρκους. Στην περίπτωση αυτή
καταργείται το αναφαίρετο δημοκρατικό δικαίωμα του κάθε πολίτη να εκλέγει άτομα της αρεσκείας του για να τον
διοικούν. Μια κυβέρνηση για να μπορεί να φέρει εις πέρας το έργο της, πρέπει να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη
του κόσμου ή τουλάχιστον της πλειοψηφίας του. Με την σταθμισμένη ψήφο, εκτός από το γεγονός ότι σταματά να
ευσταθεί το ένας άνθρωπος – μία ψήφος, το 82% του λαού δε θα μπορεί να έχει για ηγέτη άνθρωπο της
εμπιστοσύνης του.
Συμπερασματικά
Είναι σχεδόν δεδομένο πως αυτές οι προτάσεις δεν ήρθαν σαν μάννα εξ ουρανού. Είναι προφανές και από την
αναθεωρημένη πρόταση της δικής μας πλευράς για τη διακυβέρνηση, ότι οι προτάσεις αυτές δεν αποκλίνουν
κατά πολύ από τις μέχρι τώρα συζητήσεις. Εδώ ακριβώς βρίσκονται και οι πολιτικές ευθύνες της ηγεσίας μας.
Στην αρχή του άρθρου, είχαμε διερωτηθεί αν πρόκειται για κίνηση τακτικής και εντυπωσιασμού και συνάμα
εκφοβισμού από πλευράς της Τουρκίας, προσπαθώντας να μας συνετίσει και να καταλάβουμε ποιο είναι το
«αφεντικό». Διερωτηθήκαμε αν μήπως πρόκειται για κοροϊδία, για να μας πείσουν πως η ιδανική λύση που
προσδοκά ο πολύπαθος λαός είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα ή αν είναι σημεία σύγκλισης και απλά
επιβεβαιώνονται με τον πιο επίσημο τρόπο. Στην τρίτη περίπτωση, η κυβέρνηση Χριστόφια πρέπει να
λογοδοτήσει στον κυπριακό λαό. Αν ακόμα δεν ευσταθούν οι εικασίες αυτές, να ενημερώσει τον λαό από που
προκύπτουν αυτές οι προτάσεις. Και να μας εξηγήσει, τι πήρε ως αντάλλαγμα, επιτρέποντας στην κατάσταση να
φτάσει ως εδώ.
Εδώ και τριανταπέντε χρόνια οι πολιτικοί ηγέτες του νησιού διατυμπανίζουν πως αγωνίζονται για μια δίκαιη και
βιώσιμη λύση. Παίρνουμε το ρίσκο να πούμε πως τίποτα από αυτά δεν μπορούν να συμβούν (πράγμα που δεν
προκύπτει μόνο από τις συγκεκριμένες προτάσεις αλλά και από άλλες εξωφρενικές προσφορές, όπως π.χ
παραμονή εποίκων στο νησί, επιστροφή προσφύγων υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση κ.α.). Ο κόσμος δεν
πρόκειται και δεν πρέπει να συμβιβαστεί με την αφαίρεση του δικαιώματος να επιλέγει τον άνθρωπο που θα τον
διοικεί. Η γενναιόδωρη πολιτική που ακολουθεί η ηγεσία μας, με αποκορύφωμα τις προσβλητικές προσφορές του
Προέδρου Χριστόφια, μας έχει φέρει στο χείλος του γκρεμού. Έχει δώσει το δικαίωμα στη Τουρκία να μας βλέπει
ως αδύναμους και υποδεέστερους και να συμπεριφέρεται αυθαίρετα, φτάνοντας στο σημείο να θέτει όρους και
προϋποθέσεις για να αποδεχτεί ό,τι «καλύτερο» της έχουμε παραδώσει από το 1975. Η κατάντια και η κατρακύλα
της διαπραγματευτικής μας ομάδας, δεν γνωρίζουμε που μπορεί να σταματήσει, όμως να είναι σίγουροι πως ο
λαός δεν υποκύπτει και δεν πρόκειται να δεχθεί μορφές λύσης που να υποτιμούν τη νοημοσύνη, την αξιοπρέπεια
και τα ανθρώπινα δικαιώματά του.
* το άρθρο δημοσιεύθηκε στο “Προπύργιο”, 23/01/2010
