You are currently viewing Ένα άγαλμα και για τους κοινωνικούς ήρωες

Λάμπρος Καούλλας
Εκπρόσωπος Τύπου
20 Μαΐου 2007

Διάσπαρτη είναι η Κύπρος από αγάλματα, προτομές, ανδριάντες και μνημεία. Πιστοί στις παραδόσεις μας,αρχαιόθεν, τιμούμε και μακαρίζουμε τους ήρωες, φιλοσόφους και επιστήμονες, αυτούς που σκοτώθηκαν για χάρημας, που σκέφτηκαν για χάρη μας, που υπήρξαν για χάρη μας.

Για τους αρχαίους Έλληνες ο θάνατος δεν αποτελούσε μια αυστηρά ιδιωτική υπόθεση, αλλά ήταν ένα γεγονόςπου συνδεόταν πολύ στενά με τη ζωή της κοινότητας. Γι’ αυτό και τα ταφικά έθιμα των Ελλήνων, παρά τις κατάτόπους ιδιομορφίες τους, είχαν ως στόχο να ενισχύσουν τους δεσμούς τόσο μεταξύ των συγγενών του εκλιπόντοςόσο και μεταξύ των μελών της κοινότητας, προσφέροντας, μέσω της μνήμης, την αθανασία στους πεσόντες. Έτσικαι σήμερα, πολύ ορθά τιμούμε τους ανθρώπους αυτούς που αυτοβούλως σκοτώθηκαν σε εθνικούς αγώνες. Στιςαπελευθερωτικές και αντιιμπεριαλιστικές επαναστάσεις του 1821 και της ΕΟΚΑ, στην αντίσταση κατά τουφασισμού, του πραξικοπήματος και του Αττίλα.

Οι εθνικοί αγώνες, από την φύση τους, είναι και κοινωνικοί. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, μετά το πέρας του εθνικούαγώνα της ΕΟΚΑ, οραματιζόταν ένα προοδευτικό αγώνα για ανασχηματισμό της κοινωνίας. Διότι εξυπακούεταιπως ο λαός που απαρτίζει μια κοινωνία είναι ελέυθερος μόνο όταν το έθνος είναι ελεύθερο. Αλλά σε συνθήκεςεθνικής ελευθερίας, ή έστω ημιελευθερίας όπως είναι η παρούσα κατάσταση στην Κύπρο, οι υπέρ κοινωνίας καινομιμότητας πεσόντες δεν λαμβάνουν την τιμή και την δόξα που τους πρέπει.

Πρόσφατο παράδειγμα ο Ακανθιώτης πρόσφυγας, πατέρας δύο παιδιών Ιάκωβος Κυριάκου, που καταδίωξε έναάνανδρο ληστή, ο οποίος στο τέλος τον πυροβόλησε και τον σκότωσε εν ψυχρώ. Ένας αφανής, απλός,καθημερινός άνθρωπος, όσο αφανής και απλός ήταν ο Παπαφλέσας, ο Μόδεστος Παντελής, ο Μάρκος Δράκοςκαι ο Κόκος Φωτίου. Ένας οικογενειάρχης που έπεσε υπέρ της ουσίας της ύπαρξης της κοινωνίας μας. Μια θυσίαπου μες την καλοπέραση, την πλαδαρότητα και τον ατομοκεντρισμό μας, ακούγεται σαν παραφωνία, παρά σανωδή στον αλτρουισμό και την ανθρώπινη συμπόνια.

Πρόκειται για ένα άνθρωπο που με μια αυθόρμητη πράξη δεν δίστασε να υπερασπιστεί ορισμένες αρχές,ορισμένες αξίες, που με ήθος και αυταπάρνηση – όπως οι λοιποί ήρωες των εθνικοκοινωνικών μας αγώνων –υπερασπίστηκε και έπεσε, κυριολεκτικά, μαχόμενος. Αυτός ο άνθρωπος λοιπόν είναι ήρωας.Είναι κοινωνικός ήρωας. Ο θάνατος του είναι σύμβολο ηθικής και κοινωνικής αλληλεγγύης. Και η πατρίδα μας χρειάζεται τέτοιουςήρωες, διότι αυτή την στιγμή είμαστε στο μεταίχμιο του πλήρους «εκμοντερνισμού» μας: Θα καταφέρουμε ναγίνουμε μια σύγχρονη και αναπτυγμένη χώρα και ταυτόχρονα να διατηρήσουμε την παραδοσιακή αλληλεγγύη καικοινωνική μας συνοχή; Ή θα μας παρασύρει το κύμα της διεστραμμένης παγκοσμιοποίησης και θαμεταμορφωθούμε σε εγωιστικές μονάδες, χαλαρά συνδεδεμένες μόνο από οικονομικό και υλικό συμφέρον;

Εισηγούμαι λοιπόν να στηθεί, δημοσία δαπάνη, μια προτομή για αυτόν τον «γίγαντα μικρό άνθρωπο», αυτόν που κάθε μέρα «προσπερνάμε αμέριμνοι», που λέει ο ποιητής. Για να μας θυμίζει, εις τον αιώνα τον άπαντα, πως μιακοινωνία δεν έχει αλλοτριωθεί, πως μια κοινωνία αποτελείται από ανθρώπους που ενδιαφέρονται ακόμα ο έναςγια τον άλλο και πως μια κοινωνία μπορεί να γεννήσει ήρωες, ακόμα και σε στιγμές που μια κλίκααυτοπεφωτισμένων, βολεμένων, βουτυροσπόνδυλων καλοπερασάκηδων προσπαθούν πρώτα να ενοχοποιήσουνκαι μετά να σκοτώσουν τον Ήρωα μέσα στην ψυχή αυτού του λαού.

Θα συνεχίσουμε να καθόμαστε άφοβα στον καφενέ του χωριού μας φωνάζοντας τις απόψεις μας στο Παραλίμνι,να γελούμε δυνατά με τους φίλους μας στην Λεμεσό, να αφήνουμε ξεκλείδωτο το αυτοκίνητο μας στην Αραδίππουκαι να είμαστε σίγουροι ότι ο άγνωστος διπλανός μας στο λεωφορείο θα μας ξυπνήσει όταν φτάσουμε στηνΠάφο; Ή θα αποφεύγουμε να κοιτάξουμε τον απέναντι μας στα μάτια μπας και τον τσαντίσουμε όπως στην ΝέαΥόρκη, θα τρέμουμε από μεθυσμένους 19χρονους στο μετρό του Λονδίνου και θα φοβόμαστε να καταγγείλουμεμια δολοφονία που διαπράχθηκε έξω από το σπίτι μπας και μας φάνε και εμάς όπως στο Άμστερνταμ;